NOWE obowiązki dla operatorów urządzeń, które wchodzą w życie już od 11.03.2024 r., czyli od dnia wejścia w życie Rozporządzenie PE i Rady (UE) nr 2024/573 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych

 

W tym rozporządzeniu zawarte są następujące najważniejsze NOWE obowiązki dla operatorów urządzeń, które wchodzą w życie już od 11.03.2024 r., czyli od dnia wejścia w życie tego rozporządzenia, tj.:

 

- obowiązek zapewnienia przez operatorów prowadzenia kontroli szczelności stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła oraz agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych chłodni (o masie >3,5 t) i przyczep chłodni, a także stacjonarnych urządzeń ochrony p-poż, zawierających:

 

• 1 kg lub więcej substancji HFO (nienasyconych HFC) - np. HFC-1234yf, HFC-1234ze oraz substancji HCFO (nienasyconych HCFC) – np. HCFC-1233zd lub HCFC-1233xf) lub mieszanin zawierających powyższe substancje ale nie zawierających HFC lub PFC,

 

•  2 kg lub więcej tych substancji lub mieszanin jeśli są to urządzenia oznakowane przez producenta jako hermetycznie zamknięte.

 

- obowiązek zapewnienia przez operatorów przeprowadzenia kontroli szczelności powyższych urządzeń przez osoby posiadające certyfikat F-gaz (Art. 5) i prowadzenia odpowiedniej dokumentacji (Art. 7)^[1]. 

 

Kontrole szczelności tych urządzeń są prowadzone według następującego harmonogramu:

 

• w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości mniejszej niż 10 kg: co najmniej raz na 12 miesięcy lub co najmniej raz na 24 miesiące, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków;

 

• w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości co najmniej 10 kg, ale mniejszej niż 100 kg: co najmniej raz na 6 miesięcy lub co najmniej raz na 12 miesięcy, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków;

 

• w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości co najmniej 100 kg: co najmniej raz na 3 miesiące lub co najmniej raz na 6 miesięcy, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków.

 

– obowiązek zapewnienia przez operatorów zainstalowania w urządzeniach wymienionych wyżej systemu kontroli wycieków, jeśli zawierają 100 kg lub więcej substancji lub mieszanin, o których mowa wyżej oraz zapewnienia aby systemy wykrywania wycieków były kontrolowane co najmniej raz na 6 lat w celu zapewnienia ich właściwego działania – art. 6

 

– obowiązek  zapewnienia przez operatorów odzysku substancji lub mieszanin, o których mowa wyżej, a po likwidacji urządzeń zapewnienia aby te substancje lub mieszaniny były poddane recyklingowi lub regeneracji lub też zniszczone – art. 8

 

- obowiązek zapewnienia przez operatorów aby w przypadku stwierdzenia wycieku z urządzeń wymienionych wyżej urządzenie zostało naprawione bez zbędnej zwłoki oraz sprawdzenia przez osobę posiadającą certyfikat F-gaz czy naprawa była skuteczna najwcześniej po upływie 24 godzin czasu funkcjonowania urządzenia, lecz nie później niż w ciągu miesiąca od naprawy– Art. 4. 

 

- Powyższy  obowiązek sprawdzenia przez osobę posiadającą certyfikat F-gaz czy naprawa była skuteczna najwcześniej po upływie 24 godzin czasu funkcjonowania urządzenia, lecz nie później niż w ciągu miesiąca od naprawy dotyczy także operatorów urządzeń zawierających substancje HFC lub  PFC lub mieszaniny zawierające te substancje objętych obowiązkową kontrolą szczelności i prowadzenia dokumentacji na podstawie Rozporządzenia 517/2014 – Art.4. Dotychczas sprawdzenie czy naprawa była skuteczna dla takich urządzeń należało przeprowadzić w ciągu 30 dni od naprawy.

 

Zgodnie z art. 5 rozporządzenia na zasadzie odstępstwa od obowiązku kontroli szczelności urządzeń, zarówno zawierających HFC lub PFC, jak i HFO lub HCFO  jeżeli hermetycznie zamknięte urządzenia są zainstalowane w budynkach mieszkalnych, nie kontroluje się ich szczelności, jeżeli urządzenia te zawierają mniej niż 3 kg fluorowanych gazów cieplarnianych, pod warunkiem że są oznakowane jako hermetycznie zamknięte.

 

Ponadto, zgodnie z art. 13(19) rozporządzenia zabrania się wprowadzania do użytku² jakichkolwiek urządzeń wykorzystujących F-gazy³ po odpowiedniej dacie zakazu wprowadzania ich do obrotu, chyba że operator może przedstawić dowody na to, że:

 

a)         odpowiednie wymogi bezpieczeństwa⁴ w danym miejscu nie pozwalają instalować urządzeń wykorzystujących F-gazy poniżej wartości współczynnika globalnego ocieplenia określonej w odpowiednich zakazach; lub

 

b)        urządzenie wprowadzono do obrotu przed odpowiednią datą zakazu określoną w załączniku IV.

________________________________________

¹ Dokumentacja dla tych urządzeń powinna być prowadzona w formie Kart Urządzenia, o których mowa w Ustawie o SZWO i F-gazach z 15 maja 2015 r. (tekst jednolity w Dz.U. z 2020 r. poz. 2065), ale do czasu dostosowania Centralnego Rejestru Operatorów do przepisów nowego rozporządzenia należy prowadzić Karty Urządzenia w  formie papierowej lub dokumentu elektronicznego i przechowywać przez okres 5 lat.  Zgodnie z przepisami rozporządzenia 2024/573 jeśli przy instalacji urządzenia została dodana jakaś ilość czynnika, to w Karcie ilość czynnika w urządzeniu należy rozbić na ilość znajdującą się w urządzeniu przed zainstalowaniem i ilość dodaną podczas instalowania.

 

² Termin „Wprowadzenie do użytku” nie został zdefiniowany w rozporządzeniu 2024/573, ale można pod tym pojęciem rozumieć uruchomienie urządzenia.

 

³ W rozporządzeniu 2024/573/ F-gazy obejmuje nie tylko HFC, PFC i SF6 oraz zawierające je mieszaniny (jak to było dotychczas), ale również inne fluorowane substancje określone w załącznikach do rozporządzenia, w tym m.in. HFO i HCFO oraz zawierające je mieszaniny.

 

⁴ W rozporządzeniu 2024/ 573 termin „wymogi bezpieczeństwa” został zdefiniowany następująco : „wymogi dotyczące bezpieczeństwa stosowania F-gazów i naturalnych czynników chłodniczych lub produktów i urządzeń, które je zawierają lub których działanie jest od nich zależne, zakazujące stosowania niektórych F-gazów lub rozwiązań alternatywnych, w tym wtedy, gdy są one zawarte w produkcie lub urządzeniu w określonym miejscu zamierzonego wykorzystania, ze względu na specyfikę miejsca i zastosowań określoną w:

a)           prawie Unii lub prawie krajowym lub

b)           niewiążącym prawnie akcie zawierającym dokumentację techniczną lub normy, które należy stosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa w określonym miejscu, pod warunkiem że są one zgodne z odpowiednim prawem Unii lub prawem krajowym.